"Ἡ ἀξία τῶν γονέων κατά τόν Ἅγιο Ἰωάννη τό Χρυσόστομο"

 

Τρεις δασκάλους έβαλε ο Θεός, για να μας οδηγούν στην θεογνωσία και την αρετή. Την κτίση, την συνείδηση και τους γονείς. Η κτίση κάνει τον θεατή να εκπλήσσεται με την θέα της και βλέποντας τα θαυμάσια της να οδηγείται προς τον Θεό. «Οι ουρανοί διηγούνται δόξα Θεού, ποίησιν δε χειρών αυτού αναγγέλλει το στερέωμα» (Ψαλ. 18,2). Η συνείδηση μας δόθηκε, ώστε να γνωρίζουμε ανά πάσα στιγμή τι είναι καλό και κακό. Ο έλεγχος της συνειδήσεως μας δείχνει τα λάθη μας και μας καλεί να τα διορθώσουμε. Η κτίση και η συνείδηση είναι άφωνοι δάσκαλοι. Διδάσκουν χωρίς να μιλούν. Οι γονείς είναι ο τρίτος δάσκαλος. Οι γονείς είναι δάσκαλοι με το παράδειγμα της ζωής τους αλλά και με φωνή. Με παραινέσεις και συμβουλές, αλλά και με έλεγχο και με τιμωρία κάποτε, μας οδηγούν στο Θεό, στο σωστό και την αρετή.

Ο Θεός ενέβαλε στους γονείς το πατρικό και μητρικό ένστικτο, ώστε από τη φύση να είναι υποχρεωμένοι να αγαπούν τα παιδιά. Και το έκανε αυτό για να τους έχουμε εκπαιδευτές στην αρετή. Γιατί η εκπαίδευση είναι πολύ δύσκολο και κουραστικό έργο και δεν μπορεί να το φέρει εις πέρας κάποιος, αν δεν αγαπά πολύ το πρόσωπο που εκπαιδεύει. Να γνωρίζουμε λοιπόν ότι τον πατέρα δεν τον κάνει το να σπείρει μόνο το παιδί, αλλά και να το εκπαιδεύσει καλά· ούτε η κυοφορία κάνει κάποια μητέρα αλλά η καλή ανατροφή. Και ότι αυτό είναι σωστό, ότι δηλαδή όχι η φύση αλλά η αρετή κάνει τους γονείς, φαίνεται στο ότι κάποτε αναγκάζονται να αποκηρύξουν τα τέκνα τους και να υιοθετήσουν άλλα, που πολλές φορές δεν έχουν καμμία συγγένεια μεταξύ τους. Τι λοιπόν θα μπορούσε να υπάρξει πιο παράδοξο από αυτό, όταν εκείνους που τους γέννησαν τους διώχνουν και εισάγουν στη θέση τους άλλους, που δεν τους γέννησαν.

Συνεπώς η προαίρεση είναι πιο δυνατή από τη φύση κι αυτή κάνει μάλλον τους γονείς και όχι εκείνη. Και είναι έργο της κηδεμονίας του Θεού, το ότι ούτε χωρίς την φυσική διάθεση επέτρεψε να γίνονται τα παιδιά, ούτε και τα άφησε όλα σ’ αυτήν. Γιατί, αν δεν αγαπούσαν οι γονείς τα παιδιά τους από φυσική ανάγκη αλλά από την συμπεριφορά και την αρετή τους, τότε θα πετούσαν τα παιδιά έξω από το σπίτι τους και το γένος μας θα καταστρεφόταν. Επίσης, αν τα άφηνε όλα στην τυραννική εξουσία της φύσεως, το γένος μας θα οδηγείτο από το κακό στο χειρότερο. Γι’ αυτό ο Θεός την αγάπη των γονέων την εμπιστεύτηκε και στη φυσική ανάγκη και στην συμπεριφορά των παιδιών. Έτσι και να τα συγχωρούν, όταν σφάλλουν, και να τα τιμωρούν παιδαγωγικά, όταν εκτρέπονται. Έδωσε εντολή να τα αγαπούν, αλλά και έβαλε μέτρο στην αγάπη και όρισε επίσης αμοιβή για την ανατροφή τους.

Για το ότι υπάρχει αμοιβή, και όχι μόνο για τους άνδρες αλλά και για τις γυναίκες, άκουσε πως μιλά η Γραφή και σ’ αυτές γι’ αυτά, και όχι λιγώτερο σ’ αυτές από όσο στους άνδρες. Γιατί, αφού ο Παύλος είπε, «η γυναίκα απατήθηκε και παρέβηκε την εντολή», πρόσθεσε «θα σωθεί όμως με την τεκνογονία» (Α´Τιμ. 2,15). Αυτό που είπε ο Παύλος σημαίνει το εξής· ‘Πονάς, γιατί η πρώτη η γυναίκα σε έβαλε σε αγωνίες και πόνους και μακροχρόνια κύηση; Όμως μη δυσανασχετείς, γιατί δεν υποφέρεις τόσο πολύ από τους πόνους του τοκετού και τις ταλαιπωρίες, όσο κερδίζεις, αν θέλεις, από την ανατροφή των παιδιών. Διότι, αν τα παιδιά που γεννώνται δεχθούν την κατάλληλη αγωγή και οδηγηθούν στην αρετή με τη δική σου φροντίδα, αυτό γίνεται αιτία και αφορμή πολλής σωτηρίας για σένα και, μαζί με τα δικά σου κατορθώματα, θα δεχθείς και για την φροντίδα αυτών μεγάλη αμοιβή’.

Και για να μάθεις ότι την μητέρα δεν την κάνει μόνο η γέννηση, ούτε σ’ αυτό απόκειται η αμοιβή, και αλλού ο Παύλος μιλώντας για χήρα είπε αυτό, «εάν ανέθρεψε παιδιά» (Τιμ. 5,10) και δεν είπε εάν ‘γέννησε παιδιά’. Διότι το ένα οφείλεται στην προαίρεση, ενώ το άλλο στην φύση. Γι’ αυτό κι εδώ, αφού είπε, «θα σωθεί διά της τεκνογονίας», δεν σταμάτησε εδώ αλλά προσέθεσε· «εάν παραμείνουν στην πίστη και στην αγάπη και στον αγιασμό με σωφροσύνη» (Α´Τιμ. 2,15). Αυτό που λέει σημαίνει το εξής· ‘Τότε θα λάβεις μεγάλη αμοιβή, εάν τα παιδιά που γεννήθηκαν παραμείνουν στην πίστη και στην αγάπη και στον αγιασμό. Εάν λοιπόν τα οδηγείς σ’ αυτά, αν τα παρακινείς, αν τα διδάσκεις, αν τα συμβουλεύεις, για την φροντίδα σου αυτή σε περιμένει από το Θεό μεγάλη αμοιβή’.

Ας μη νομίζουν λοιπόν οι γυναίκες ότι είναι ξένο γι’ αυτές να φροντίζουν και θηλυκά και αρσενικά παιδιά. Διότι δεν έκανε εδώ διάκριση του γένους, αλλά και κει απλώς είπε «εάν ανάθρεψε παιδιά» και εδώ, «εάν παραμείνουν στην πίστη και στην αγάπη και στον αγιασμό». Ώστε πρέπει να φροντίζουμε για τα παιδιά και των δύο φύλων και προπαντός οι γυναίκες που μένουν και περισσότερο στο σπίτι. Γιατί τους άνδρες αποσπούν και οι αποδημίες και οι φροντίδες της αγοράς και οι υποθέσεις πολλές φορές της πόλεως, ενώ η γυναίκα όντας απαλλαγμένη από κάθε τέτοιου είδους φροντίδα, θα μπορούσε πιο άνετα να φροντίσει για τα παιδιά, αφού έχει πολύ ελεύθερο χρόνο.

Ι. Χρυσοστόμου έργα, Ε.Π.Ε. 8 Α, σσ. 21·23·
Για την επιμέλεια· ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
 http://iskiriaki.com/wordpress/archives/5640#more-5640